Eşref Ural


    DEMOKRASİ BİZİM NEYİMİZ OLUR?

DEMOKRASİ BİZİM NEYİMİZ OLUR?


 

 

Antalya Ortak Düşün Meclisi’nin (ANODEM) Nisan ayı gündemi “TÜRKİYE’DE DEMOKRASİ” idi. Bu arada, asıl mevzuya girmeden önce kısaca ANODEM’den söz etmek isterim. ANODEM, 2021 yılının sonbaharında, aralarında bendenizin de yer aldığı birbirinden farklı dünya görüşüne sahip bir grup sivil toplum yöneticisi, akademisyen, araştırmacı, yazar ve serbest meslek erbabı eliyle oluşturulan bir fikir meclisi. Kadınlar, gençler ve tecrübeli isimler bir arada. Bu meclis her ay belirlenmiş bir gündem etrafında tartışmak üzere bir araya geliyor ve özgür bir şekilde istişare ediyor. Ve yukarıda da belirttiğim gibi, bu ayki toplantıda demokrasi ele alındı. 

 

Demokrasi… Ne kadar büyülü bir sözcük, ne kadar sıcak. Yeryüzündeki yolculuğu iki bin yılı geçti. Ünlü Yunanlı filozof Ploton’la başlatacak olursak yaklaşık 2.500 yıl. Az bir zaman değil. Ve bu geçen 25 yüzyıl içerisinde bu kavram yer yer unutuldu, çöpe atıldı, ama gün geldi baş tacı yapıldı. O kadar ki, modern zamanlarda pek çok siyasi cereyan, ideoloji ya da fikir, kendisine meşruiyet kazandırmak için isminin önüne yahut yanı başına mahcup bir şekilde “demokrasi” sözcüğünü de iliştiriverdi. Örneğin “liberal demokrasi”, “sosyalist demokrasi”, “milliyetçi demokrat”, “muhafazakar demokrasi”, “merkez demokrat” vb… 

 

Kuşkusuz hiçbir rejim yahut toplumsal düzen önermesi dört dörtlük değildir. Cumhuriyet rejimi bile, eğer demokrasi ve hukuk ile taçlandırılamazsa, adı cumhuriyet olabilir ama gerçekte bir diktatörlük olarak da karşımıza çıkabilir, dünyada örnekleri var, mesela İran. Demokrasi de öyle. Onun da zaafları var, zayıf yanları var, başka kavramlarla desteklenmeye ihtiyacı var. Ama çok ilginçtir ki insanlık, bunca zaman içerisinde ondan daha üstte, ondan daha anlamlı ve kabul gören bir başka toplumsal düzen önerebilmiş değil. 

 

Elbette geçen uzun yıllar içerisinde demokrasiden daha iyi olduğunu iddia eden siyasi rejimleri ve toplumsal yönetim biçimlerini denedi insanoğlu. Örneğin dini esaslara dayalı rejimler, sosyalist rejimler, monarşiler, anayasal monarşiler, tek partili rejimler. Ama hiç birisinin ömrü uzun sürmedi bu rejimlerin. Yani demokrasi ve özgürlük olmadığı sürece hiçbir rejim uzun soluklu olamadı, olamıyor. 

 

Ama şurası bir gerçek ki, demokrasi bile olsa, yani hükümetler sandıktan yetki alarak kurulsa bile, kuvvetler ayrılığı ve denetim mekanizması çalıştırılamaz ise, yolun sonu pekâlâ diktatörlüklere çıkabiliyor. Bunun en çarpıcı örneği 1930’lu yılların Almanyasıdır. Almanya, Hitler gibi bir faşisti tamamen sandık demokrasisi ile bir diktatöre dönüştürebilmiştir. 20. Yüzyılda Almanya’da yaşanabilen bu trajedi pekala 21. asırda da yaşanabilir, mesela Rusya-Putin rejimi buna örnek verilebilir. 

 

Demek oluyor ki demokrasilerde sandık her şey demek değildir. Daha doğrusu demokrasi çoğunluğun azınlığa tahakkümü demek değildir ve olmamalıdır. Çünkü azınlık olanın da evrensel hakları vardır ve bu hakkını kullanması gerekecektir. O halde demokrasi muhakkak kendisini denetleyebilecek evrensel ölçülerde bir hukuk sistemine ve kuvvetler ayrılığı prensibine bağlı bir anayasaya ihtiyaç duymaktadır. Yoksa demokrasi, demokrasi olamıyor, kalabalığın tahakkümüne dönüşüyor.  

 

Ama belki de en önemlisi toplumun, yani halkın, demokrasiye muhakkak sahip çıkması ve ne pahasına olursa olsun ondan vazgeçmemesi. Esas olan budur. Çünkü demokrasi yoksa ekmek yoktur, çünkü demokrasi yoksa aş yoktur, iş yoktur, zenginlik yoktur. 

İşte ANODEM’in Nisan ayı toplantısında özetle bunlar konuşuldu.

 

 

ÇANDIR: “TARIMDA İŞÇİ SIKINTISI SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİYLE AŞILIR”

Yavuz Işık, Yeniden Türkiye Hazır Beton Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Seçildi

EGİAD, M&A Gündemiyle Genç İş İnsanlarını Küresel Oyunculuğa Hazırlıyor

Benzine bir indirim daha

İzmir ve Ege Bölgesi’nin ilk Melek Yatırımcılık Zirvesi’ne Yoğun İlgi

Takibe düşen kredi ve kart sayısı yüzde 44 arttı

İskandinav Ev Yaşam Markası JYSK, Türkiye'deki 5. Mağazasını Açtı

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar: Düşük faizli krediler ve hibe destekleri artırılmalıdır

T.C Merkez Bankası, mart ayı ''fiyat gelişmelerini'' açıkladı

Elektriğe yüzde 25 zam geldi

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 29 23 1 5 42 74
2.Fenerbahçe 29 22 2 5 47 71
3.Samsunspor 30 15 9 6 9 51
4.Eyüpspor 30 14 8 8 16 50
5.Beşiktaş 29 13 7 9 12 48
6.İstanbul Başakşehir 29 13 10 6 9 45
7.Gazişehir Gaziantep 29 12 11 6 1 42
8.Antalyaspor 30 11 12 7 -19 40
9.Trabzonspor 29 10 10 9 11 39
10.Göztepe 29 10 10 9 9 39
11.Kasımpaşa 30 9 9 12 -4 39
12.Konyaspor 30 10 13 7 -6 37
13.Kayserispor 29 9 11 9 -11 36
14.Bodrum FK 30 9 14 7 -10 34
15.Rizespor 29 10 15 4 -14 34
16.Sivasspor 30 8 15 7 -10 31
17.Alanyaspor 29 8 14 7 -11 31
18.Hatayspor 29 4 18 7 -24 19
19.Adana Demirspor 29 2 23 4 -47