Pek çok devlet başkanının yer alacağı toplantıda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmesi bekleniyor.
ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyi’nin 24. Zirvesi, Kazakistan’ın ev sahipliğinde başkent Astana’da gerçekleştirilecek. “ŞİÖ ” formatında yapılacak zirveye, 16 ülkenin devlet ve hükümet başkanları katılacak. Üye ülkeleri arasında Kazakistan, Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, İran, Hindistan ve Pakistan’ın yer aldığı zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılacak. Zirveye gözlemci ve diyalog ortağı olarak Belarus, Moğolistan, Azerbaycan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkmenistan yer alacak.
Zirvede Birleşmiş Milletler (BM), Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü, Asya’da İş birliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı, İslam Gıda Güvenliği Teşkilatı, Bağımsız Devletler Topluluğu, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, Avrasya Ekonomik Komisyonu gibi bir dizi uluslararası teşkilatın üst düzey temsilcileri de olacak.
Zirvenin ana başlığı "Çok Taraflı Diyaloğun Güçlendirilmesi: Sürdürülebilir Barış ve Kalkınma İçin Çabalamak" olurken ana gündem maddesi olarak da mevcut uluslararası ve bölgesel sorunların çözümünde ŞİÖ'nün rolünün güçlendirilmesi konusu konuşulacak. Bölgesel güvenlik, altyapı, enerji, çevre, sağlık, turizm, eğitim, dijitalleşme, ulaşım ve lojistik konuları da gündemde yer alıyor.
Zirvede terörle mücadele konusu da ön planda. Ayrıca, zirvede gözlemci statüsünde bulunacak Belarus’un ŞİÖ’ye tam üye olmasına yönelik karar alınması bekleniyor. Zirve sonrası ŞİÖ’nin güncel uluslararası ve bölgesel meselelerdeki tutumu ile geleceğe yönelik çalışmaların yer alacağı Astana Deklarasyonu ile "2035 ŞİÖ Kalkınma Stratejisi" ve "2030 ŞİÖ Enerji İşbirliğini Geliştirme Stratejisi"nin de dahil olduğu çeşitli alanlarda 20’den fazla belgenin kabul edilmesi planlanıyor.
Kazakistan’da terör alarmı “sarı” seviyeye çıkarıldı
Zirve öncesi Astana’da, Kazakistan Terörle Mücadele Acil Karargahından yapılan yazılı açıklamada, 2-4 Temmuz'da başkent Astana'ya Şanghay İş birliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Konseyi 24. Zirvesi için çok sayıda ülkeden üst düzey heyetin geleceği belirtildi.
Açıklamaya göre, 2 Temmuz saat 00.01 ile 4 Temmuz saat 23.59'a kadar Astana, Almatı, Karagandı ve Kökşetau kentlerinde terör tehdidinin orta düzeyi olan "sarı" seviyeye çıkarıldı. Belirli bölgelerde araçların ve yayaların hareketine kısıtlamalar getirileceği, halka açık mekanlarda, tren ve otobüs istasyonlarında, havalimanları ile metro tesislerinde devriyelerin güçlendirileceği, havalimanları, metro, tren ve otobüs istasyonlarında denetim faaliyetlerinin sıkılaştırılacağı bildirildi.
Erdoğan ve Putin’in Suriye konusunu da görüşmeleri bekleniyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Astana'da bir araya gelecek. Uzun süredir bir araya gelmeyen iki liderin gündeminde Ukrayna ve Gazze'de devam eden savaşlardan ticari ilişkilere kadar pek çok konu var.
Putin, Erdoğan ile bir araya gelerek tüm konuları konuşma fırsatı bulacaklarını belirtirken Suriye'ye de değinerek, "Astana formatının sürdürülmesi, terörle mücadele edilmesi, bizim için en önemli olan bu yönde durumun normale dönüşmesinin sağlanması için üzerimize düşenin yapılmasının doğru olduğunu düşünüyorum. Genel olarak durum olumlu yönde gelişiyor" ifadelerine yer verdi.
Bu çerçevede Erdoğan ile Putin'in Ukrayna ve Gazze'de devam eden çatışmaların yanı sıra Suriye dosyasını da ele alması bekleniyor. İki ülke arasındaki görüşmelerde ayrıca Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile ilgili gelişmeler, ikinci nükleer santral inşası, Türkiye'de kurulması planlanan doğal gaz merkezi gibi konuları yer alacak.
ŞİO Nedir?
ŞİÖ ilk olarak 1996 yılında ÇHC, RF, Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan tarafından üye ülkeler arasında güvenin arttırılması, sınır bölgelerinin silahsızlandırılması ve bölgesel iş birliğinin teşvik edilmesi amacıyla “Şangay Beşlisi” adıyla oluşturuldu.
2001’de Özbekistan’ın da aralarında yer almasıyla "Şanghay Beşlisi", Şanghay İş birliği Örgütü olarak kuruldu. 2017’de Hindistan ve Pakistan, sonrasında ise İran örgüte dahil oldu.
Belarus, Moğolistan ve Afganistan’ın gözlemci olduğu ŞİÖ’de Türkiye, Azerbaycan, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Katar, Ermenistan, Kamboçya, Kuveyt, Maldivler, Myanmar, Nepal ve Sri Lanka ise diyalog ortağı olarak bulunuyor.
Türkiye ŞİO’ya, 6-7 Haziran 2012’de Pekin’de düzenlenen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi’nde oy birliğiyle Diyalog Ortaklığı’na kabul edilmişti.
ŞİÖ’nün temel hedefleri arasında üye ülkeler arasında karşılıklı güveni güçlendirme, bölgede barış, güvenlik ve istikrarın korunması amacıyla iş birliğini geliştirme, terörle ortak mücadele, ekonomik iş birliğini geliştirme, kültürel etkileşimi artırma bulunuyor.