Oruç ibadeti, bireylerin sabır, şükür ve nefis kontrolü gibi değerleri öğrenmelerine yardımcı olurken, aynı zamanda vücudun dinlenmesine ve sindirim sisteminin düzenlenmesine de katkı sağlayabilir. Ancak bu dönemde egzersiz yapmak isteyenler için bazı önemli noktalar bulunmaktadır.
İstanbul Rumeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Egzersiz ve Spor Bilimleri Bölümü’nden Doç. Dr. Eda Akkız Ağaşcıoğlu, Ramazan ayında oruçluyken egzersiz yapmanın doğru bir şekilde planlandığında sağlıklı ve güvenli olabileceğini belirtti. Ancak sağlık sorunları olan bireylerin ya da vücutlarının bazı sinyaller verdiğini hisseden kişilerin, oruçlu halde egzersiz yapmamaları gerektiğini ifade etti. Ayrıca, yaş, cinsiyet ve yapılan işin türünün de oruçluyken egzersiz yapmada önemli faktörler olduğunu vurguladı. Yaşlılar, kadınlar ve fiziksel olarak ağır işlerde çalışan bireylerin daha dikkatli olmaları gerektiğini söyledi.
Egzersiz Zamanlaması ve Çevresel Faktörler
Egzersizin zamanlamasının önemli olduğuna dikkat çeken Ağaşcıoğlu, iftar öncesi veya sonrası egzersiz yapmanın avantajları ve dezavantajları olduğunu belirtti. Hava sıcaklığı ve nem oranının, su ve enerji gereksinimini doğrudan etkilediğini ifade ederek, yüksek sıcaklık ve nemin vücut ısısını artırarak su kaybına neden olabileceğini söyledi. Bu nedenle, oruçluyken egzersiz yapmak isteyen bireylerin, hava koşullarını dikkate alarak günün serin saatlerinde, örneğin sabah erken saatlerde veya akşamüstü egzersiz yapmalarının daha uygun olabileceğini belirtti. Soğuk havalarda ise vücudun ısınmak için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyduğunu ve bu yüzden egzersiz sürecinde enerji seviyelerinin daha dikkatli yönetilmesi gerektiğini ifade etti.
Egzersizin Şiddeti ve Türü
Egzersiz türü ve yoğunluğunun da büyük bir önem taşıdığını belirten Ağaşcıoğlu, düşük yoğunluklu egzersizlerin oruçlu halde tercih edilmesi gerektiğini, yüksek yoğunluklu egzersizlerden ise kaçınılması gerektiğini vurguladı. Hafif tempolu yürüyüş, yoga, pilates veya esneme hareketlerinin oruçlu halde yapılabilecek en uygun egzersizler olduğunu ifade etti. Daha yoğun egzersizlerin iftardan sonra yapılmasının daha doğru olacağını belirterek, koşu, ağırlık antrenmanı ve bisiklet gibi aktivitelerin iftardan en az iki saat sonra yapılmasının uygun olacağını söyledi. Ramazan boyunca çok yoğun egzersizlerden uzak durulmasının önemini vurguladı.
Beslenme ve Sıvı Tüketimi
Egzersiz yapan bireylerin iftar ve sahur arasında bol su tüketmeleri gerektiğini belirten Ağaşcıoğlu, iftar sonrası egzersiz yapan kişilerin su içmeyi ihmal etmemeleri gerektiğini söyledi. Sahurda ise uzun süre tok tutacak ve enerji verecek besinlerin tüketilmesinin önemli olduğunu ifade ederek, kompleks karbonhidratlar, proteinler ve sağlıklı yağlardan oluşan bir öğünün tercih edilmesi gerektiğini vurguladı. İftar sonrası egzersiz yapmayı planlayanların, hafif ama besleyici bir öğün tüketmeleri gerektiğini belirten Ağaşcıoğlu, hurma, çorba, tam tahıllı ekmek ve protein kaynaklarının (yumurta, tavuk, balık gibi) bu süreçte ideal besinler olduğunu dile getirdi.
Dinlenme ve Vücudu Dinlendirmenin Önemi
Ramazan ayında uyku düzeninin değişebileceğini ve bunun da vücudun toparlanmasını etkileyebileceğini belirten Ağaşcıoğlu, yeterli uyku almanın ve egzersiz sonrası dinlenmeye özen göstermenin önemli olduğunu söyledi. Oruçluyken egzersiz yapan bireylerin, baş dönmesi, halsizlik veya aşırı susuzluk hissettiklerinde egzersizi bırakmaları ve dinlenmeleri gerektiğini vurguladı.
Son olarak, Ağaşcıoğlu, oruç tutarken egzersiz yapmanın mümkün olduğunu ancak zamanlama, hava durumu, egzersiz türü, şiddeti, sağlık durumu, iş yoğunluğu, yaş ve beslenme gibi faktörlere dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti. Oruçluyken düşük yoğunluklu egzersizlerin tercih edilmesi gerektiğini, daha yüksek yoğunluklu egzersizlerin ise iftar sonrasına bırakılmasının daha sağlıklı olacağını belirtti. Ayrıca, sıvı alımı, beslenme ve uyku düzenine özen göstererek, sağlıklı bir şekilde oruçluyken de egzersiz yapmanın mümkün olabileceğini söyledi.
