14183,40%-0,38
42,88% 0,13
50,49% -0,18
6251,62% 1,32
10086,69% 1,00
Tarım-GFE’nin Ocak ayında aylık yüzde 5,89 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakam, endeksin ölçülmeye başladığı 2015 yılından itibaren Ocak ayları ortalamasının (3,99) oldukça üzerinde bir artış olarak ilan edilmiştir. Böylece Eylül ayından itibaren ilan edilen düşüşler, aylık göstergelerde son bulmuştur” dedi. Tarım-GFE’nin yıllık yüzde 30,49 arttığını kaydeden Çandır, “Bu yıllık rakam, son 9 yılın Ocak ayları ortalamasına (30,55) yakındır. TÜİK’in Ocak ayı için açıkladığı tarımsal girdi fiyatları enflasyonu, 10 yıllık Ocak ayı ortalamalarına göre aylıkta ciddi artış gösterirken yıllıkta ortalama civarında artmıştır” değerlendirmesinde bulundu.
EN FAZLA ARTIŞ VETERİNER HİZMETLERİNDE
Ocak ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerini değerlendiren Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 5,95, yıllık yüzde 29,02 arttığını, Ocak ayları itibariyle aylıkta ve yıllıkta 2024 yılından daha düşük veriler ilan edildiği söyledi. Çandır, tohumda aylık yüzde 4,17, enerjide yüzde 4, gübrede yüzde 6,79, ilaçta yüzde 2,15, veteriner hizmetlerinde yüzde 32,87, yemde yüzde 2,79 ve diğer kalemlerde ise yüzde 19,79’luk artışa dikkat çekerken, ocak ayında yıllık değişimlere bakıldığında, tohumda yüzde 50,09, enerjide yüzde 21,43, gübrede yüzde 27,77, ilaçta yüzde 21,66, veteriner hizmetlerinde yüzde 49,01, yemde yüzde 24,30, diğer kalemlerde ise yüzde 49,13 artış olduğunu belirtti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 5,56, yıllık yüzde 39,58 artış ilan edildiğini kaydetti. Çandır, “Tarım-GFE alt kalemlerindeki değişimler, geçen yıl Eylül ayından itibaren derece derece düşüş eğilimi gösterirken, Ocak ayında bu düşüş yerini yükselişe bırakmıştır” dedi.
TARIM-GFE ÜRETİCİ FİYATLARININ ÜZERİNDE SEYRETTİ
TÜİK tarafından Ocak ayı tarımsal üretici fiyat endeksi Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 2,70 artış ile 10 yıllık Ocak ortalamasının (4,25) çok altında ilan edildiğini kaydeden Çandır, “Yıllıkta ise yüzde 29,89 ile 10 yıllık ortalamanın (24,43) üzerinde ilan edilmişti. Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmiştir. Ancak Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında bu aleyhte eğilim yerini üretici lehine çevirmişken Ocak ayında yeniden üretici aleyhine seyir söz konusu olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.
Yıllık girdi maliyetlerinin üretici fiyatları artışından yüksek seyrettiğine dikkat çeken Başkan Ali Çandır, “Üretici, Ocak ayında aylıkta ve yıllıkta aleyhte bir durum yaşamıştır. Aylıkta ve yıllıkta üretici fiyatlarının nispi olarak tarımsal girdi fiyatlarından ciddi bir yükseklikte seyretmesi sürdürülebilirlik bakımından önem taşımaktadır. Çünkü üreticinin tek maliyet grubu, girdi kalemleri değil en az onun kadar da diğer maliyetleri söz konusudur” dedi.
Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğini belirten Çandır, yurtdışı üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin Ocak’ta aylık yüzde 2,01, yıllık yüzde 20,47 arttığı, yurtiçi üretici enflasyonu Yİ-ÜFE’nin aylık yüzde 3,06, yıllık yüzde 27,20 arttığına dikkat çekti. Çandır, üretici düzeyindeki gıda kaleminin aylık yüzde 4,31, yıllık yüzde 37,23 arttığını belirtirken, “Bu durum, Ocak ayında da tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun, tarımdan daha yüksek seyrettiğini göstermektedir” dedi.
MANŞET ENFLASYON YÜKSEK
Ocak ayında üretici kesimdeki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 5,03, yıllık yüzde 42,12 arttığını kaydeden Çandır, “Son 10 yıllık Ocak ayı ortalamalarının aylıkta yüzde 2,24 ve yıllıkta yüzde 16,93 olduğu hatırlanırsa manşet enflasyonun hala ne kadar yüksek seyrettiği daha iyi anlaşılır” dedi. Tüketici taraftaki gıda enflasyonunun Ocak ayında aylık yüzde 3,86 ve yıllık yüzde 41,76 attığını kaydeden Çandır, “İşlenmemiş gıda enflasyonu Ocak’ta aylık yüzde 2,66 ve yıllık yüzde 44,17 düzeyinde ilan edilmişti. Yaş meyve sebze enflasyonu aylık yüzde 3,41, yıllık 62,14 artmıştı. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı yıllık enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu.
