Antalya’da Muratpaşa Belediyesi’nin Kaleiçi’nin gündelik yaşamın tarihini sandıklardan çıkarıp bugüne
taşıdığı “Hafıza Mekanları ve Kültürel Miras - Antalya Kaleiçi Evleri” projesiyle Atatürk’ün istihbaratçısı
Ali Zülfikar Bey’in Kaleiçi’nde yaşadığı evin hikayesi 4 dilde anlatıldı.
Antalya’nın tarihi kent merkezi Kaleiçi’nde begonvillerle kaplı pencerelerin ardında, dar sokaklara
açılan kapıların önünde ve geniş avlularında biriken hikayeler, Muratpaşa Belediyesi’nin “Hafıza
Mekanları ve Kültürel Miras - Antalya Kaleiçi Evleri” projesinde bir araya getirildi. Üçüncü etabı
tamamlan projeyle Kaleiçi’nde 61 yapının geçmişi, 4 dilde belgesele aktarıldı. Belgeseller, yapıların
girişlerine yerleştirilen karekodlar sayesinde cep telefonlarıyla taranarak izlenebiliyor.
Proje, 2022’de başladı. İlk etapta 11 yapının izi sürüldü. Arşivler tarandı, fotoğraflardan ipuçlarının
peşine düşüldü, konakların, evlerin sakinleriyle görüşüldü. Öyküler derlendi ve yıllara uzanan tarih 11
ayrı belgeselde anlatıldı. 1875 yılında İtalyan ve Türk ustalara yaptırılan, Antalyalıları hurmayla
tanıştıran Hassun Kaptan Konağı, mahallesinde 40 yıl muhtarlık yapan Kont Salih’in evi, mübadeleyle
gelen Ayşe ve Derviş Kulaksızlar çiftinin evi, dönemin Antalya Belediyesi’nde zabıta olarak çalışan
Mustafa Paşa Akdemir’in Giritli bir aileden satın aldığı Paşalar Konağı’nın hikayeleri belgesellere konu
oldu.
Projenin ikinci etabı ise 2023’te tamamlandı. 40 konağın daha belgeselleri hazırlandı. 1800’lerde
İskenderiye’den göç eden ve ‘Beyaz Arap’ olarak anılan ailenin yaşadığı Melek’in Evi, Antalya 1918
yılında sıtmayla mücadele ederken atlı faytonlar için kullanılan Soykam’ın Fayton Garajının da
bulunduğu birçok yapının tarihi belgesellerde anlatıldı.
Projenin üçüncü etabında ise 10 yapı daha projeye dahil oldu. Anlatılan hikayeler arasında
“Atatürk’ün istihbaratçısı Ali Zülfikar Bey’in” yaşadığı ev de yer alıyor. Yanyalı bir posta memuru olan
Ali Zülfikar Kılıçarslan, İzmir’de görev yaptığı mütareke yıllarına Rumların ve İngilizlerin faaliyetlerini,
Anadolu’da Milli Mücadele’yi başlatan Mustafa Kemal’e ‘Murtaza’ takma adıyla gönderdiği biliniyor.
Ancak bir istihbaratı ulaştırırken kimliğinin deşifre olacağından şüphelenen Ali Zülfikar Bey, Antalyalı
Ali Bey ismiyle seyahat belgesi düzenleyerek Saligen Vapuru ile Antalya’ya kaçıyor.
Ali Zülfikar Kılıçarslan, Antalya’ya geldikten sonra Antalya Postahanesi’nde çalıştı, Türkiye
Cumhuriyeti’nin ilk uçak postası gönderimini buradan yaptı. Ali Zülfikar Bey, 16 Aralık 1922’de
Antalya iskelesinde ‘Nakliyatı Bahr’ adlı bir şirket kurarak gümrük komisyonculuğu yapmaya başladı.
Ali Zülfikar Bey’in Kaleiçi’nde ailesiyle yaşadığı evin ise Atatürk tarafından kendisine verildiği biliniyor.
