ANTALYA ORMAN VE BİNA YANGINLARI RAPORU

Antalya Kent Konseyi Afetler ve Kriz Yönetimi Çalışma Grubu tarafından hazırlanan rapor, yangınlara karşı acil ve kapsamlı önlemler alınması gerektiğine dikkat çekiyor.

Buna göre, Antalya, geniş ormanlık alana sahip bir yerleşim yeridir. Yoğun nüfusu nedeniyle çok sayıda
binaya ve turizm tesislerine sahiptir. Kent sakinleri ve turistlerin can güvenliği, orman
varlığımızın korunması, turizme bağlı ekonominin sürdürülmesi açısından, yangınlara karşı özel
önlemler alınması gerekmektedir. İklim değişikliğinin de tetiklemesiyle Antalya’da tüm yıl
boyunca yangın sayısı artmaktadır. Yangınların önlenmesi ve çıkması durumunda hızlı ve etkili
müdahale edilmesi hayati önem taşımaktadır.
Bina ya da açık alan yangınlarının birçoğu, kontrolümüz altında olmayan bileşenin birlikte
ortaya çıkardığı, anlaşılması ve yönetilmesi güç olaylardır. Etkin yangın yönetimi yüksek
derecede bilgiye olduğu kadar olayların ayrıntılı incelenmeleri sonucu elde edilmiş deneyim
birikimine bağlıdır. Ülkemizde hem bine ve açık alan hem de bilgi ve deneyim eksikliğini kabul
etmek durumundayız.
Bina ve açık alan yangınlarını uluslararası hava taşımacılığı istatistikleriyle karşılaştırmak,
durumun kavranmasına yardımcı olacaktır. Uçak kazalarında oluşan can kaybı orman
yangınlarına kıyasla 6 milyonda bir olmasına rağmen, hava taşımacılığında yaşanan her
olumsu olayın kaza kırım uzmanları tarafından didik didik araştırılarak raporlara
bağlanmaktadır. Ülkemizde maalesef orman yangınlarının yarısının bile çıkış nedeni
bilinmemektedir. Bu durum geleceğe yönelik önleme çalışmalarının planlanmasına engel
olmaktadır.
Büyükşehir yasası bina yangınlarından sorumlu itfaiye teşkilatlarını tamamen farklı koşullarda
seyreden açık alan (orman) yangınlarından da sorumlu kılmıştır. Benzeri bir konu açık alan
yangınlarından sorumlu orman idaresini, orman içinde artan bina yangınlarıyla da karşı karşıya
getirmiştir. Her iki kurumun yangınlar konusundaki bilgi, donanım ve kapasitelerini tamamlama,
geliştirme sorumlulukları vardır. Acilen yerine getirilmesi gereken öncelikli sorumluluk bu
ihtiyacı karşılayacak kapsam ve içerikte eğitim, araştırma ve değerlendirme çalışmalarını
başlatmaktadır.
Orman Yangınları İçin Alınacak Önlemler
Her yıl orman yangınlarıyla mücadele için büyük bütçeler ayırıyor olmamıza karşın
ülkemizde orman yangınları konusunda çalışan uzmanlaşmış yangın laboratuvarları ve araştırma
enstitüleri maalesef yoktur. Neredeyse tamamına insanların neden olduğu orman yangınları
konusunda kamuoyu farkındalığını artıracak, katılımını sağlayacak hemen hiçbir program
geliştirilmezken yangın çıkış nedenleri konusunda titiz araştırmalar (kaza kırım incelemeleri
gibi) yapılmamakta, raporlar hazırlanıp arşivlenmemektedir.
Büyük orman yangınlarının sayısının artmasına, yanan alanların genişlemesine de neden olan
söndürme odaklı orman yangınlarıyla mücadele stratejisinden yanıcı yönetimi, denetimli yakma,
karşı ateş kullanımı gibi etkin tekniklerin kullanımına izin veren orman yangını yönetim
stratejisine geçiş yapamamış olmanın da büyük orman yangınların artmasına neden olduğu
henüz anlaşılamamış gibi görünmektedir.

Yaz aylarında havada nem oranı %40 nın altına inmesi orman yangınlarının meydana
gelmesinde güçlü bir etkendir. Bunun için kurumların eşgüdümlü hazırlıklar yapılmadır.
Antalya'da orman yangınlarının önüne geçmek ve etkilerini en aza indirmek için şu önlemler
alınmalıdır:
• Erken Uyarı ve Gözetleme Sistemleri:
• Gözetleme Kuleleri: Sayıları artırılmalı ve teknolojik donanımla (termal kameralar
vb.) desteklenerek 24 saat gözetim yapılmalıdır.
• İHA/Drone Kullanımı: Özellikle yangın riskinin yüksek olduğu dönemlerde ve
bölgelerde sürekli devriye uçuşları yapılmalı, olası yangın başlangıçları anında
tespit edilmelidir.
• Uyarı Sistemleri: Hava durumu ile birlikte yangın riski konusunda sürekli ve
yaygın uyarılar (medya, SMS, mobil uygulamalar vb.) yapılmalıdır.
• Önleyici Tedbirler:
• Ateş Yakma Yasakları: Belirlenen piknik ve mesire alanları dışındaki ormanlara
girişler yasaklanmalı, izin verilen alanlarda da mangal, semaver ve ateş yakma
saatleri kısıtlanmalı ve denetimler artırılmalıdır.
• Çöp Kontrolü: Yangın çıkarma riski oluşturan cam şişe gibi atıklar düzenli olarak
toplanmalı ve ormanlık alanlarda çöp bırakılması kesinlikle engellenmelidir.
• Enerji Nakil Hatları: Elektrik hatlarının ormanlık alanlardan geçişlerinde yalıtım
ve kuş konmaz gibi önlemlerle yangın riski azaltılmalıdır.
• Bitki Örtüsü Yönetimi: Orman içindeki kuru ot ve yanıcı maddeler düzenli olarak
temizlenmeli, yangın şeritleri oluşturulmalıdır. Doğal orman içi açıklıklarda
ağaçlandırma çalışmaları yerine yangın direnci yüksek türler tercih edilmelidir.

• Eğitim ve Farkındalık:
• Halkın Bilinçlendirilmesi: Özellikle ormanlık alanlara yakın köylerde yaşayan ve
bu alanları kullanan halka, yangınların önlenmesi ve acil durumlarda yapılması
gerekenler hakkında düzenli eğitimler verilmelidir. Hane halklarının yangın
önlemleri ve yangın anında kişilerin neler yapılması konusunda bilinçlendirilecek
kamu spotlarının hazırlanması önem kazanmaktadır.
• 112 Acil Çağrı Hattı: Yangın görüldüğünde 112 veya 177 ihbar hattının derhal
aranması gerektiği sık sık hatırlatılmalıdır.

• Müdahale Kapasitesinin Artırılması:
• Yangın Havuzları ve Su Kaynakları: Yangın havuzlarının sayısı ve kapasitesi
artırılmalı, arazöz ve helikopterlerin kolayca su alabileceği noktalar çoğaltılmalıdır.
• Personel ve Ekipman: Yangınla mücadele ekiplerinin sayısı artırılmalı, yeterli ve
modern ekipmanlarla donatılmalı, personele sürekli eğitimler verilmelidir.
• Erken Müdahale: Olası yangın başlangıçlarına erken ve etkin müdahale için
timlerin ormanlık alanlara yakın noktalarda konuşlandırılması önemlidir.
. Uçak ve Helikopter kullanımı; Orman yangınlarının söndürülmesi sürecinin sadece
uçak ve helikoptere indirgenmesi doğru bir yaklaşım değildir. Konuya bütüncül yaklaşılmalıdır.
Hatta Orman yangını yönetiminde abartılı helikopter kullanımı sanılanın aksine yangınların
büyüme olasılığını artırabileceği gibi, yanıcı yönetimi uygulamaları ile desteklenmediği sürece
yangınları mümkün olan en kısa sürede söndürme stratejisi de sanılanın aksine daha sonraki
yıllarda çıkacak yangınların büyüme olasılığını artırabilir.
Bina ve Otel Yangınları İçin Alınacak Önlemler
Antalya nın en önemli Turizm bölgelerinden biri Kaleiçi’dir. Burası hem konut,
oteller, çeşitli dükkanlar ve eğlence merkezleri olarak kullanılmaktadır. Bu bölgedeki
binaların ahşap ağırlıklı yapılar çoğunluktadır. Kolay yanıcı yapı malzemesine sahip bu
binalarda çıkan yangınlar hızlıca yayılım göstermektedir. Bazen seri halde çok sayıda bina

aynı anda alevlerin etkisinde kalabiliyorlar. Yapıların planlarında değişiklik yapılmadan
yangına dayanıklı malzemeler izole edilmelidir. Elektrik tesisatlarının kontrollerini kent
elektrik mühendisleri odasınca sürekli kontrol edilmelidir. Özellikle ısınma ve serinleme için
elektrik enerjisi fazlaca kullanılmaktadır. Bu nedenle elektrikli ev aletlerine dayalı yangın
olayları sıklıkla meydana gelmektedir. Halkın evlerinde ve iş yerlerinde elektrik tesisatlarını
periyodik olarak kontrol ettirmeleri gereklidir.
Bu otellerde çalışan kişilere olası çıkabilecek (senaryolar hazırlanarak) yangınlarda müdahale,
kurtarma vs.vs. çalışmalarda neler yapılması konu periyodik eğitimler verilerek kendilerini,
misafirleri ve binaları korumalı çalışmalar yapılmalıdır. Bu yapıların odalarında ısıl etki
yaratacak cihazların tehlikeyi en aza indirecek şekil uygun konumlandırılmadır.
Bu işlemlerin yapılması için daha önceki yıllarda bölgede meydana gelmiş yangınların
incelenerek eksiklerin belirlenmesi gereklidir.

Antalya'da bina ve otellerde yangın güvenliğini sağlamak için titizlikle uygulanması

gereken önlemler bulunmaktadır:
• Yangın Güvenliği Yönetmeliğine Uygunluk:
• Periyodik Denetimler: Tüm bina ve oteller, "Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik" hükümlerine uygunluk açısından düzenli ve sıkı bir şekilde
denetlenmelidir. Eksiklikleri olan işletmelerin faaliyetlerine izin verilmemeli,
gerekli görüldüğünde ruhsatları askıya alınmalı veya mühürlenmeli dir.
• Ruhsatlandırma Süreci: Yeni binaların ve otellerin ruhsatlandırma süreçlerinde
yangın güvenliği standartlarına tam uyum şartı aranmalıdır.
• Pasif Yangın Güvenliği Önlemleri:
• Yangın Kapıları: Yangına dayanıklı, duman sızdırmaz ve kolay açılabilir (panik
barlı) yangın kapıları kullanılmalı, kaçış yollarına uygun boyutlarda
yerleştirilmelidir. Kale içinde zaten bazı işletmelerin yapısı ahşaptır. Olayın
sadece bir kapı değişimine indirgenmesi sorunu çözmez. Yangın önlemlerine
bütüncül yaklaşılmalıdır.
• Yangın Duvarları ve Bölmeler: Yangının yayılmasını engellemek için binalarda
yangına dayanıklı duvar, döşeme, tavan ve bölmeler oluşturulmalıdır.
• Kaçış Yolları ve Acil Çıkışlar: Acil çıkış yolları her zaman açık, engelsiz ve
aydınlatılmış olmalı, yeterli genişlikte ve işaretlemelere sahip olmalıdır.
Merdivenlerin duman sızdırmaz ve yanmaz malzemeden yapılması sağlanmalıdır.
• Yangına Dayanıklı Malzemeler: Binaların yapımında ve iç dekorasyonunda
(özellikle otellerde) yanmaz veya zor alevlenici malzemeler tercih edilmelidir. Çatı
ve izolasyon malzemelerinde de yanıcı materyaller kullanılmamalıdır.
• Aktif Yangın Güvenliği Sistemleri:
• Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri: Duman dedektörleri, ısı dedektörleri gibi
otomatik algılama sistemleri ve yangın alarm sistemleri tüm binalarda bulunmalı ve
düzenli olarak bakımları yapılmalıdır.
• Otomatik Söndürme Sistemleri (Sprinkler): Özellikle oteller gibi yüksek katlı ve
kalabalık binalarda sprinkler sistemleri kurulmalı ve çalışır durumda tutulmalıdır.
• Yangın Tüpleri ve Hidrantlar: Yeterli sayıda ve doğru tipte yangın söndürme
tüpleri her katta kolay ulaşılabilir noktalarda bulundurulmalı, hidrant sistemleri aktif
olmalıdır.
• Acil Durum Aydınlatması: Elektrik kesintisi durumunda devreye girecek acil
durum aydınlatmaları bulunmalı ve kaçış yollarını aydınlatmalıdır.

• Acil Durum Planlaması ve Eğitimi:
• Acil Durum Planları: Her otel ve binanın detaylı bir yangın acil durum ve tahliye
planı olmalı, bu planlar görünür yerlere asılmalı ve düzenli tatbikatlarla

uygulanabilirliği test edilmelidir.
• Personel Eğitimi: Bina ve otel personeline düzenli olarak yangınla mücadele,
tahliye yöntemleri ve ilk yardım konularında eğitimler verilmelidir. Yangın
söndürme cihazlarının kullanımı konusunda herkesin bilgi sahibi olması
sağlanmalıdır. Apartmanlarda ortak alanlarda düzenli bakımlar yaptırılarak, yangın
güvenlik önlemlerini yönetmeliklere göre düzenlemeler yapılmalıdır.
• Misafir Bilgilendirmesi (Oteller): Otel odalarında yangın durumunda
yapılacaklara dair açık ve anlaşılır talimatlar (kaçış yolları, toplanma alanları vb.)
bulundurulmalıdır.

Sonuç olarak; konuya bütüncül yaklaşılmalı, İlgili bakanlık ve yerel yönetimler en kısa
sürede orman yangını öncesi, yangın esnasında ve sonrasında neyi niçin ve nasıl yapacağını bilen
yangınlarla birlikte yaşamayı becerebilen topluluklar yetiştirme, oluşturma çalışmalarına derhal
başlanmalıdır.
Tüm afetlerde olduğu gibi afet öncesi afeti önlemeye yönelik yapılacak yatırımlar afet
sonrası ortaya çıkan tabloya göre çok küçük kalmaktadır. Esas amaç afet oluşumuna sebep olacak
etkenleri ortadan kaldırmak veya en aza indirgemek olmalıdır.
Antalya'nın hem doğal güzelliklerini hem de turizm potansiyelini korumak adına bu önlemlerin
eksiksiz ve sürekli olarak uygulanması büyük önem taşımaktadır. Unutulmamalıdır ki yangınlara
karşı en etkili mücadele, yangın çıkmadan önce alınacak önlemlerle başlar.