Türk-İş raporu Türk-İş haziran ayı yoksulluk ve açlık sınırı raporunu açıkladı. TÜRK-İş’in yaptığı araştırmaya göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı yani açlık sınırı 18 bin 978 lira 77 kuruş olarak hesaplandı. Dört kişilik bir ailenin gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı yani yoksulluk sınırı ise 61 bin 820 liraya yükseldi.
Türk-İş araştırmasına göre, bekar bir çalışanın yaşama maliyeti 2024 yılı Haziran ayında 24 bin 614 TL olarak belirlendi. Gıda harcaması tutarı yılbaşına göre 3 bin 930 TL ve bir önceki yılın aynı ayına göre 8 bin 605 TL arttı. Tüm temel harcamalar için yapılması gereken harcama tutarı ise sadece son altı ayda 12 bin 800 TL artış gösterdi. Raporda, "Asgari ücret bir işçinin bile geçimini sağlayamazken bir ailenin sadece gıda harcamasını karşılayabilmesi mümkün görünmemekte" ifadeleri yer aldı.
Mutfak enflasyonu
TÜRK-İŞ’ in verilerine göre “mutfak enflasyonu” verilerindeki değişim Haziran 2024 itibarıyla şu şekilde gerçekleşti:
-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 0,05 oranında arttı.
-Beş aylık değişim oranı yüzde 31,51 oldu.
-Son on iki ay itibarıyla değişim oranı ise yüzde 82,96 olarak hesaplandı.
- Yıllık ortalama artış yüzde 82,02 olarak gerçekleşti.
TÜRK-İŞ’in araştırmasında doğrudan piyasadan çarşı-pazar-market dolaşılarak derlenen gıda ürünleri fiyatlarında Haziran ayındaki değişimle ilgili şu tespitlere yer verildi:
Süt, yoğurt, peynir fiyatlarında önemli bir değişiklik görülmedi: Süt, yoğurt, peynir grubunda; Süt, yoğurt, peynir ürünlerinin fiyatında önemli bir değişiklik görülmedi. Peynir ve yoğurt kilogram fiyatlarında 1 liralık artış tespit edildi. Sütün fiyatı değişmedi. Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, ürünlerinin bulunduğu grupta; Ay ay artışı devam eden dana ve kuzu eti fiyatları bu ay Kurban Bayramı’nın da etkisiyle biraz duruldu. Balık tezgahlarında levrek, çupra, alabalık, somon gibi yaygın bulunan kültür balıkları yer alırken balık fiyatlarında da artış görüldü. Yumurta ihracatının durağan etkisi devam ederken okullarında da kapanmasının etkisiyle bu ay da fiyatlarda gerileme tespit edildi. Tavuk fiyatlarında önemli bir değişim olmadığı gözlemlendi. Kuru baklagiller grubunda kuru fasulyenin fiyatı değişmedi. Nohutun kilogram fiyatında 3 TL, yeşil ve kırmızı mercimek fiyatlarında 3 TL, kuru fasulye ve yeşil mercimek kilogram fiyatlarında da 5 TL’lik bir artış gerçekleştiği tespit edildi.
Yaş sebze-meyve fiyatlarında düşüş görülmedi
Mevsim etkisiyle düşmesi beklenen meyve ve sebze fiyatları el yakmaya devam ediyor. Hesaplamada her zaman olduğu gibi gıda harcaması içinde günlük kullanımı yaygın olan mevsim ürünleri esas alındı. Yaş sebze-meyve fiyatlarında mevsim etkisiyle beklenen düşüş henüz görülmedi. Geçtiğimiz yıllarda sadece marketlerde gördüğümüz dilim karpuz satışı artan fiyatlar nedeniyle artık semt pazarlarında da yaygın hale geldi. Meyve fiyatlarında ortalama yüzde 4,31 lik bir artış tespit edilirken sebze fiyatlarında da ortalamada yüzde 8,56 lık bir artış görüldü. Ortalama sebze (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dahil değil) kg fiyatı 34,14 TL, ortalama meyve kg fiyatı 57,81 TL oldu. Hesaplamada -bu ay20’si sebze ve 13’ü meyve olmak üzere toplam 33 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 42,61 TL olarak tespit edildi.
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta geçen ay gelen zam ile birlikte 200 gramı 10 TL olan ekmeğin fiyatında uzun süre değişiklik yapılmayacağı bekleniyor. Grubun diğer ürünleri olan pirinç, un, makarna, irmik gibi ürünlerin fiyatı aynı kaldı. Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta; ayçiçek yağı, zeytinyağı ve tereyağı fiyatlarında kısmi bir artış görüldü. Margarin, siyah ve yeşil zeytin fiyatları sabit kaldı. Yağlı tohum fiyatlarının ortalamada az da olsa gerilediği gözlemlendi.
Baharatta yüze 28 TL'lik artış
Baharat ürünlerinin fiyatında ortalamada 28 TL’lik artış tespit edildi. Çayın fiyatında az da olsa artış tespit edilirken şeker fiyatlarında kısmi bir düşüş tespit edildi. Ihlamurun fiyatı bu ay değişmedi. Bal ve reçel fiyatlarında yine kısmi bir artış görülürken pekmezin fiyatı sabit kaldı. Geçen ay fiyatını artan tuz bu ay sabit kaldı. Salça fiyatlarında ise kilogramda 1 TL’lik bir artış tespit edildi.
